Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) là gì?

Chào bạn, bạn đang băn khoăn về “Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) là gì?” và làm sao để bảo vệ hệ thống của mình phải không? DoS là một trong những mối đe dọa dai dẳng nhất trong thế giới mạng, có thể khiến website hay dịch vụ của bạn tê liệt chỉ trong chốc lát. Hiểu rõ về DoS sẽ giúp bạn có cái nhìn đúng đắn và chuẩn bị tốt hơn để bảo vệ tài sản số của mình.

Trong bài viết này, tôi – Lê Thành Trung, CEO & Founder của Chongddos.net, với hơn 12 năm kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực an ninh mạng, sẽ cùng bạn đi sâu tìm hiểu về loại tấn công này, từ định nghĩa cơ bản đến cách thức hoạt động và dấu hiệu nhận biết. Mong rằng những chia sẻ từ kinh nghiệm của tôi sẽ giúp ích cho bạn.

Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) là gì?

Tấn công từ chối dịch vụ (DoS) là một hành động độc hại. Mục đích chính là làm gián đoạn hoạt động bình thường của một máy tính, máy chủ hoặc mạng. Việc này khiến người dùng hợp pháp không thể truy cập các dịch vụ hoặc tài nguyên trực tuyến.

Cụ thể, kẻ tấn công thực hiện DoS bằng cách:

• Làm quá tải mục tiêu: Kẻ tấn công gửi một lượng lớn yêu cầu hoặc dữ liệu đến hệ thống. Lượng dữ liệu này vượt quá khả năng xử lý của mục tiêu.
• Gây tắc nghẽn hoặc sập hệ thống: Khi hệ thống không thể xử lý hết các yêu cầu, nó sẽ bị chậm lại, treo hoặc thậm chí ngừng hoạt động hoàn toàn. Kết quả là các dịch vụ như website, email, ngân hàng trực tuyến không thể cung cấp cho người dùng thông thường.

Mục tiêu chính của bất kỳ cuộc tấn công DoS nào là làm quá tải khả năng xử lý tài nguyên của hệ thống mục tiêu. Hệ thống sẽ cạn kiệt bộ nhớ, CPU hoặc băng thông mạng.

Sự khác biệt giữa tấn công DoS và tấn công DDoS:

• Tấn công DoS (Denial of Service): Sử dụng một nguồn tấn công duy nhất. Điều này có nghĩa là một máy tính hoặc thiết bị duy nhất được dùng để khởi chạy cuộc tấn công và làm quá tải mục tiêu.
• Tấn công DDoS (Distributed Denial of Service): Là một loại tấn công DoS nhưng phức tạp hơn. Lưu lượng tấn công xuất phát từ nhiều nguồn phân tán khác nhau. Các nguồn này thường là một mạng lưới các thiết bị bị kiểm soát từ xa, được gọi là botnet. Vì lưu lượng đến từ nhiều điểm, việc ngăn chặn cuộc tấn công DDoS trở nên khó khăn hơn nhiều so với DoS truyền thống, nơi chỉ cần chặn một nguồn duy nhất.

Các loại tấn công từ chối dịch vụ (DoS) phổ biến

Tấn công tràn bộ đệm (Buffer Overflow)

Tấn công tràn bộ đệm là một kiểu tấn công. Trong đó, kẻ tấn công gửi lượng dữ liệu lớn hơn khả năng lưu trữ của bộ đệm. Việc này khiến bộ nhớ bị tràn, gây ra sự cố hoặc sập hệ thống. Mục tiêu của cuộc tấn công này là khiến máy tính chiếm hết dung lượng ổ cứng, bộ nhớ hoặc thời gian CPU. Điều này dẫn đến hoạt động chậm chạp, hệ thống bị sập hoặc các hành vi gây hại khác cho máy chủ. Kết quả cuối cùng là việc từ chối dịch vụ.

Tấn công làm ngập lụt (Flood Attack)

Tấn công làm ngập lụt là một phương pháp tấn công. Kẻ tấn công làm bão hòa máy chủ mục tiêu với một lượng lớn gói tin. Lượng gói tin này vượt quá khả năng xử lý của máy chủ. Để hầu hết các cuộc tấn công DoS Flood thành công, kẻ tấn công phải có băng thông khả dụng lớn hơn mục tiêu. Kiểu tấn công này gây quá tải dung lượng máy chủ, dẫn đến từ chối dịch vụ.

Các kiểu tấn công DoS lịch sử và phổ biến khác

• Tấn công Smurf: Đây là một dạng tấn công DDoS. Kẻ tấn công sử dụng địa chỉ phát sóng của mạng dễ bị tổn thương. Họ gửi các gói tin giả mạo địa chỉ IP nguồn của nạn nhân. Khi các thiết bị trên mạng cố gắng phản hồi, lưu lượng truy cập sẽ làm chậm thiết bị mục tiêu đến mức không thể sử dụng được.
• Tấn công Ping Flood: Kiểu tấn công từ chối dịch vụ đơn giản này dựa trên việc áp đảo mục tiêu bằng các gói tin ICMP (ping). Bằng cách làm mục tiêu ngập trong nhiều gói tin ping hơn khả năng phản hồi hiệu quả, tấn công từ chối dịch vụ có thể xảy ra. Kiểu tấn công này cũng có thể được sử dụng như một kiểu tấn công DDoS.
• Ping of Death: Thường bị nhầm lẫn với tấn công Ping Flood, tấn công Ping of Death liên quan đến việc gửi một gói tin bị lỗi đến máy mục tiêu. Gói tin này gây ra hành vi có hại như làm hệ thống bị sập.
• Tấn công SYN Flood: Kẻ tấn công mở nhiều kết nối với máy chủ mục tiêu. Sau đó, họ không bao giờ đóng các kết nối này. Kẻ tấn công, đóng vai trò là máy khách, gửi một thông điệp SYN. Khi máy chủ phản hồi bằng SYN-ACK, máy khách độc hại không bao giờ gửi thông điệp ACK. Bằng cách này, máy chủ buộc phải duy trì nhiều kết nối mở, gây quá tải tài nguyên cho đến khi bị lỗi.
• Tấn công DDoS lớp 7 (Tấn công ứng dụng): Loại tấn công này nhắm vào một dịch vụ cụ thể trên lớp ứng dụng (Lớp 7) thay vì toàn bộ mạng. Chúng ngày càng trở nên phổ biến hơn so với các cuộc tấn công mạng diện rộng. Tấn công DDoS Lớp 7 có thể tiêu tốn tài nguyên ứng dụng bằng cách thực hiện các tác vụ phức tạp, làm gián đoạn dịch vụ.

Làm sao để biết hệ thống đang bị tấn công DoS?

• Hiệu suất mạng chậm bất thường: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Bạn có thể nhận thấy thời gian tải tệp hoặc trang web rất lâu một cách bất thường. Hệ thống phản hồi chậm hoặc các tác vụ mạng cơ bản bị trì hoãn đáng kể.
• Không thể truy cập một trang web hoặc dịch vụ cụ thể: Nếu bạn đột nhiên không thể tải được trang web của mình hoặc các dịch vụ trực tuyến quan trọng, đây có thể là dấu hiệu của một cuộc tấn công DoS nhắm vào dịch vụ đó.
• Mất kết nối đột ngột giữa các thiết bị trên cùng một mạng: Trong một số trường hợp, cuộc tấn công DoS có thể gây ra mất kết nối diện rộng trong mạng nội bộ của bạn, ảnh hưởng đến nhiều thiết bị cùng lúc.
• Lưu lượng truy cập bất thường, đột biến không rõ nguyên nhân: Nếu công cụ giám sát mạng của bạn báo cáo lưu lượng truy cập tăng đột biến một cách không giải thích được, đặc biệt là từ một nguồn hoặc nhiều nguồn bất thường, đây là một chỉ báo mạnh mẽ về cuộc tấn công DoS hoặc DDoS.

Lịch sử và các cuộc tấn công DoS đáng chú ý

• Cuộc tấn công DoS đầu tiên được biết đến: Theo các ghi nhận, cuộc tấn công DoS đầu tiên là một cuộc tấn công SYN Flood nhắm vào ISP Panix. Dịch vụ của họ đã bị ngừng hoạt động trong vài ngày. Điều này gây ra gián đoạn lớn trước khi được khôi phục.
• Tấn công vào Dyn (2016): Vào năm 2016, một cuộc tấn công đáng chú ý đã nhắm vào nhà cung cấp DNS Dyn. Cuộc tấn công này sử dụng botnet Mirai. Hàng chục triệu địa chỉ IP đã khởi chạy các yêu cầu tra cứu DNS. Việc này làm tê liệt và gián đoạn dịch vụ cho nhiều trang web lớn. Các trang web bị ảnh hưởng bao gồm The New York Times, Reddit, Amazon, Visa và Paypal. Sự kiện này cho thấy mức độ nguy hiểm của các botnet lớn.
• Cuộc tấn công DDoS lớn nhất từng ghi nhận: Cho đến nay, cuộc tấn công DDoS lớn nhất từng được ghi nhận là một cuộc tấn công 2.3 Tbps. Sự kiện này nhắm vào AWS Shield vào năm 2018. Quy mô khổng lồ của cuộc tấn công này cho thấy năng lực của kẻ tấn công. Đồng thời, nó nhấn mạnh tầm quan trọng của các giải pháp phòng thủ DDoS mạnh mẽ.

Bảo vệ hệ thống của bạn trước các cuộc tấn công từ chối dịch vụ

• Ngăn chặn giả mạo (Spoofing): Các cuộc tấn công DoS thường sử dụng địa chỉ IP giả mạo để che giấu danh tính kẻ tấn công. Để ngăn chặn điều này, bạn cần kiểm tra địa chỉ nguồn của lưu lượng truy cập. Đồng thời, sử dụng bộ lọc ingress/egress để ngăn chặn các kết nối có địa chỉ nguồn không hợp lệ hoặc giả mạo. Việc này giúp đảm bảo lưu lượng hợp lệ từ các địa chỉ đáng tin cậy.
• Hạn chế phát sóng (Broadcast Forwarding): Một số cuộc tấn công khuếch đại (amplification attacks) lợi dụng tính năng phát sóng trong mạng. Kẻ tấn công gửi yêu cầu đến địa chỉ phát sóng. Việc này khiến mọi thiết bị trên mạng phản hồi, tạo ra lượng lớn lưu lượng không mong muốn. Để ngăn chặn, bạn nên giới hạn hoặc tắt tính năng chuyển tiếp phát sóng (broadcast forwarding) nếu có thể. Ngoài ra, vô hiệu hóa các dịch vụ không cần thiết như echo và chargen cũng là một biện pháp hữu ích.
• Tối ưu hóa phản ứng sự cố: Khả năng phản ứng nhanh chóng khi phát hiện tấn công là yếu tố then chốt. Việc tối ưu hóa phản ứng sự cố giúp đội ngũ bảo mật của bạn có thể hành động kịp thời. Hãy chuẩn bị một kế hoạch ứng phó chi tiết. Kế hoạch này bao gồm các bước xác định, cô lập và giảm thiểu tác động của cuộc tấn công. Một quy trình phản ứng hiệu quả giúp giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động.
• Bảo vệ điểm cuối (Endpoint Protection): Đảm bảo tất cả các điểm cuối (máy tính cá nhân, máy chủ, thiết bị mạng) trong hệ thống đều được vá lỗi định kỳ. Việc này loại bỏ các lỗ hổng bảo mật đã biết mà kẻ tấn công có thể khai thác. Các điểm cuối có khả năng chạy tác nhân EDR (Endpoint Detection and Response) cũng cần được cài đặt các bản vá này. Bảo vệ điểm cuối là tuyến phòng thủ đầu tiên quan trọng.
• Tường lửa (Firewall): Tường lửa đóng vai trò thiết yếu trong việc kiểm soát lưu lượng ra vào qua chu vi mạng của bạn. Đảm bảo tường lửa được cấu hình chặt chẽ để hạn chế các loại lưu lượng không cần thiết. Tường lửa giúp chặn các gói tin độc hại. Đồng thời, nó chỉ cho phép lưu lượng hợp pháp đi qua. Việc này tạo ra một rào cản vững chắc chống lại các cuộc tấn công từ bên ngoài.
• Giám sát mạng (Network Monitoring): Hiểu rõ về lưu lượng truy cập thông thường trong mạng là yếu tố then chốt để phát hiện các dấu hiệu bất thường. Bạn càng có cái nhìn sâu sắc về hành vi mạng bình thường, bạn càng phát hiện sớm hơn dấu hiệu của một cuộc tấn công DoS hoặc DDoS. Sử dụng các giải pháp Giám sát và Phản hồi Mạng (NDR – Network Detection and Response). Các giải pháp này cung cấp khả năng hiển thị theo thời gian thực. Chúng duy trì hồ sơ mạng bằng cách sử dụng máy học. Việc này giúp bạn phát hiện ngay lập tức các sự cố đáng ngờ.
• Sử dụng dịch vụ chống DDoS chuyên nghiệp: Đối phó với các cuộc tấn công DDoS quy mô lớn đòi hỏi năng lực chuyên môn và hạ tầng đặc biệt. Các giải pháp như Mạng phân phối nội dung (CDN) và các dịch vụ bảo vệ DDoS chuyên biệt có thể giúp hấp thụ và lọc bỏ lưu lượng độc hại. Chúng hoạt động như một lá chắn, ngăn chặn các gói tin tấn công chạm đến máy chủ gốc của bạn. Điều này đảm bảo dịch vụ của bạn luôn khả dụng cho người dùng hợp pháp, ngay cả khi bị tấn công.

Chống DDoS.net – Giải pháp bảo vệ hệ thống toàn diện trước mối đe dọa DoS/DDoS

Tại Chống DDoS, chúng tôi thấu hiểu sâu sắc những thách thức về an ninh mạng mà các doanh nghiệp tại Việt Nam đang phải đối mặt. Đặc biệt là trước sự gia tăng không ngừng của các cuộc tấn công DoS và DDoS ngày càng tinh vi. Chúng tôi tự hào là đơn vị tiên phong, mang đến các giải pháp phòng thủ mạnh mẽ, giúp hệ thống của bạn luôn an toàn và ổn định.

Với hơn 3 năm phát triển và tích lũy kinh nghiệm, Chống DDoS đã trực tiếp tham gia và thực chiến qua hàng trăm tình huống tấn công mạng thực tế. Đội ngũ của chúng tôi bao gồm 15+ kỹ sư bảo mật chuyên nghiệp, cùng với 5 chuyên gia hàng đầu sở hữu các chứng chỉ quốc tế danh giá như CISSP, CEH, và OSCP. Chúng tôi cam kết cung cấp giải pháp phòng thủ DDoS toàn diện, chuyên nghiệp và dễ dàng triển khai cho mọi quy mô doanh nghiệp.

Kết quả đã chứng minh năng lực của chúng tôi: Chống DDoS đã phục vụ trên 120 dự án doanh nghiệp lớn nhỏ. Sau khi triển khai giải pháp của chúng tôi, thời gian ngừng hoạt động (downtime) trung bình của các hệ thống đã giảm tới 85%. Chỉ riêng trong năm 2024, chúng tôi đã thực chiến phát hiện và ứng phó thành công với 36 sự cố nghi ngờ là tấn công DDoS, bảo vệ hoạt động kinh doanh liên tục cho khách hàng.

Hãy để Chống DDoS trở thành đối tác tin cậy của bạn. Chúng tôi sẽ bảo vệ hệ thống của bạn, mang lại sự an tâm và bảo mật tối ưu trong bối cảnh mối đe dọa mạng ngày càng phức tạp.

Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí và tìm hiểu giải pháp phù hợp nhất cho doanh nghiệp của bạn!

Hotline: 0909623968

Website: https://chongddos.net

Câu hỏi thường gặp về tấn công từ chối dịch vụ (FAQs)

Làm thế nào để phân biệt tấn công DoS với lỗi mạng thông thường?

Phân biệt DoS với lỗi mạng thông thường có thể dựa vào một số dấu hiệu. Tấn công DoS thường gây ra lưu lượng truy cập bất thường và đột biến lớn không có lý do rõ ràng. Trong khi đó, lỗi mạng thường do sự cố thiết bị, cáp hoặc cấu hình sai, thường không đi kèm với lưu lượng truy cập tăng đột biến. Bạn cần theo dõi các chỉ số về băng thông, CPU, bộ nhớ và số lượng kết nối đồng thời để xác định nguyên nhân.

Các ngành nghề nào thường là mục tiêu của tấn công DoS/DDoS?

Hầu hết các ngành nghề đều có thể trở thành mục tiêu của tấn công DoS/DDoS. Tuy nhiên, các ngành thường xuyên bị nhắm đến bao gồm tài chính – ngân hàng, thương mại điện tử, game online, truyền thông, giáo dục và các tổ chức chính phủ. Đây là những lĩnh vực có giá trị thông tin cao hoặc cần duy trì hoạt động liên tục để phục vụ lượng lớn người dùng.

Doanh nghiệp nhỏ có cần quan tâm đến DoS/DDoS không?

Hoàn toàn có. Doanh nghiệp nhỏ thường ít có nguồn lực bảo mật mạnh mẽ so với các tập đoàn lớn, điều này khiến họ trở thành mục tiêu “dễ” hơn đối với kẻ tấn công. Một cuộc tấn công DoS/DDoS có thể gây tổn thất nặng nề cho doanh nghiệp nhỏ, từ mất doanh thu do hệ thống ngừng hoạt động đến ảnh hưởng uy tín thương hiệu và mất lòng tin của khách hàng. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa là rất quan trọng.